nl@france: Cees Nooteboom en Adam Thirlwell

Op de residentie van de Nederlandse ambassadeur in Parijs luisterden zo'n honderdvijftig mensen naar twee Europese schrijvers. De een op leeftijd, bereisd, met een enorm, wereldwijd vertaald oeuvre op zijn naam, de ander jong, met altijd een just out of bed look en net klaar met het schrijven van zijn derde roman. De moedertaal van de een is Nederlands, de ander Engels. Beiden vloeiend in het Frans. Onder leiding van Oriane Jeancourt van het tijdschrift Transfuge spraken beiden over 'joyeuse mélancholie', over Kafka, Poseidon, over vertalingen en vriendschap.

Onlangs verscheen Lettres à Poseidon in de Franse vertaling van Philippe Noble, een boek waarin de auteur een gesprek aangaat met Poseidon. Nooteboom: 'Als er iemand is die je een vraag kunt stellen over sterfelijkheid, is het wel aan een onsterfelijke'. 'Ja, ik wist wel dat ik geen antwoord zou krijgen'.

Jeancourt memoreert de oneerbiedigheid waarmee Nooteboom de mythen bejegent, u speel met het heilige! Adam Thirlwell: 'les croyances détruisent les mythes'. Nooteboom: 'le mythe est un conte de fées écrit par un peuple'.

Nee, geen van beiden wil of kan in een andere dan zijn moedertaal schrijven. Nooteboom: 'Vanmiddag was ik hier in een protestantse kerk, ik bekeek het orgel. Een orgel heeft veel registers, waaronder het vox humana. In mijn werk bespeel ik alle registers, als ik in een andere taal zou moeten schrijven, dan zou ik hoogstens een klein gitaartje zijn'. Ook Thirlwell was niet van plan het ooit te proberen: verder dan een soort 'roman noir' zou hij, dacht hij, niet komen.

NL@France: Guillaume Klossa in debat met Luuk van Middelaar

A nous maintenant d'écrire la suite de l'Histoire. Het is de laatste regel van het onlangs verschenen boek van Guillaume Klossa, Une jeunesse européenne. Met dat 'nous' verwijst Klossa, oprichter en voorzitter van de Europese denktank EuropaNova, naar zijn eigen generatie, de veertigers van nu, die nu aan het roer staan dan wel zich opmaken om cruciale posities in te nemen.

Welke associaties heeft een veertiger van nu bij het begrip Europa? Wat denkt de generatie die nu aantreedt om haar stempel op de samenleving te drukken? In zijn boek Une jeunesse européenne schrijft Guillaume Klossa zijn eigen parcours. Zijn wake-up call kreeg hij op 21 april 2002, de dag dat de tweede ronde van de Franse presidentsverkiezingen bleek te gaan tussen de zittende president Jacques Chirac en de extreem-rechtse Jean-Marie Le Pen. Ineens realiseerde hij zich dat alleen een hecht Europa het antwoord kon zijn op de extreem-rechtse bewegingen. Alleen Europese solidariteit kon een continent redden dat bang was haar verworvenheden te verliezen en  bevreesd was voor haar veiligheid.

Klossa's generatie maakte de val van de muur mee (begeleid door de hit The Wall van Pink Floyd), de hereniging van Duitsland, het geweldloze uiteenvallen van de Sovjet Unie en de uitbreiding van de Europese Unie. Dankzij zijn activiteiten in het Europees Jeugdparlement, een internationale jeugd-NGO, ontmoette Klossa voorvechters van een hecht Europa, zoals de Poolse historicus Bronislaw Geremek en de oud-verzetsstrijder Stéphane Hessel, auteur van het succesvolle pamflet Indignez-vous!. Steeds weer wezen zij erop erop dat de Europeanen zich niet realiseren hoezeer het Europa van vandaag wordt bepaald door het begrip vrijheid, het allergrootste goed, waarvan de rest van de wereld alleen maar kan dromen. Na 11/9, de moord op Fortuyn en de afwijzing door de Fransen en Nederlanders van het voorstel voor een nieuwe Europese Grondwet bij het referendum in 2005, zette Klossa zich in voor een politieke Europese Unie en een gezamenlijke Europese buitenlandse politiek: Europa als laboratorium voor een betere wereld, op zoek naar een nieuwe invulling van het begrip democratie.

Uiteindelijk is Klossa, ondanks zijn Europese vuur en overtuiging, niet optimistisch. De financiële wereld is ontspoord, de democratie functioneert niet meer, de economische crisis leidt tot stilstand. Ook zijn generatie beseft niet hoe belangrijk Europa is, ook de veertigers laten het afweten. De crisis maakt hen murw, wie kan nog de energie opbrengen die nodig is om de toekomst van Europa vorm te geven? Toch moeten zij de fakkel overnemen.

Op 10 april zal Guillaume Klossa, in Parijs, in debat gaan met de Nederlandse filosoof en historicus Luuk van Middelaar, adviseur en tekstschrijver van de voorzitter van de Europese Raad, Herman Van Rompuy. Van Middelaar is de auteur van Politicide en De passage naar Europa. Geschiedenis van een begin.

Voor meer informatie: Koen.Damhuis@minbuza.nl